X-quang là 1 kỹ thuật cận lâm sàng thông dụng trong quá trình khám chữa bệnh. Vậy trước khi đi chụp X-quang, chúng ta đã hiểu về kỹ thuật này có ý nghĩa như thế nào trong phát hiện và điều trị bệnh hay chưa? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu bài viết dưới đây để có những kiến thức cơ bản về phương pháp này và những lưu ý cần thiết trước khi đi chụp X-quang nhé.
- Tia X là gì?
Tia X là một dạng bức xạ, một loại giống như ánh sáng thông thường hoặc sóng vô tuyến. Tuy nhiên không giống như ánh sáng thông thường, tia X có thể xuyên qua cơ thể con người. Khi các thiết bị này được sử dụng với kỹ thuật phù hợp, tia X có thể tạo ra các hình ảnh về các cấu trúc bên trong cơ thể con người. Những hình ảnh này có thể được xem trên phim chụp hoặc trên màn hình TV hay máy tính.
Hình 1: Tia X có thể xuyên qua cơ thể con người tạo ra hình ảnh cấu trúc cơ quan bên trong
Kiểm tra bằng tia X rất hữu ích trong việc cung cấp thông tin về sức khỏe của con người và đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ bác sĩ chẩn đoán chính xác hơn. Trong một số trường hợp, tia X được sử dụng làm công cụ hướng dẫn khi đặt ống hoặc các thiết bị khác vào cơ thể hay các thủ tục điều trị khác.
- Cách tạo ra hình ảnh X-quang.
Một loại máy đặc biệt được sử dụng để tạo ra một lượng nhỏ bức xạ ion hóa được gọi là tia X. Bức xạ này sau đó sẽ đi qua cơ thể và ghi lên một tấm phim để tạo ra hình ảnh. Ngày nay, việc kiểm tra bằng tia X sử dụng một thiết bị thu tia X truyền qua để tạo ra hình ảnh điện tử. Canxi từ xương và mô đậm đặc sẽ ngăn chặn tia X truyền qua . Vì vậy, ở người khỏe mạnh, xương được coi là vật thể màu trắng hoặc xám. Mặt khác, tia X dễ dàng xuyên qua mô mềm. Đó là lý do tại sao một lá phổi khỏe mạnh lại xuất hiện dưới dạng vật thể màu đen.
Hình 2: Phim chụp X-quang sẽ thể hiện hình ảnh màu trắng cho cấu trúc mô đậm đặc hay xương, màu đen cho mô mềm
- Ý nghĩa của kỹ thuật chụp X-quang.
Lợi ích của việc chụp X-quang là giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh chính xác và xây dựng một phác đồ điều trị bệnh hiệu quả. Việc chụp X-quang có thể gây ra một số rủi ro nhỏ liên quan, tuy nhiên so sánh việc điều trị bệnh chỉ dựa trên lâm sàng với việc tiếp xúc với lượng nhỏ bức xạ thì việc dựa vào mỗi lâm sàng để chẩn đoán bệnh có thể gây ra ảnh hưởng lớn đến sức khỏe bệnh nhân hơn.
- Nguy cơ ung thư do tia X.
Nguy cơ gây ung thư do bức xạ được biết là thấp nhưng có tính chất cộng thêm. Trong mọi cuộc kiểm tra chụp X-quang được thực hiện, rủi ro cho bệnh nhân là rất cao. Do đó, bệnh nhân được khuyến cáo nên giữ liều chụp ở mức tối thiểu, nên chụp ngắt quãng, vừa đủ cho mục đích chẩn đoán với hình ảnh chất lượng cao. Đảm bảo được như vậy thì khả năng một người phát triển bệnh ung thư trong vòng 10 năm kể từ khi chụp X-quang có thể bị bỏ qua (không đáng kể).
Hình 3: Chụp X-quang đúng cách, ngắt quãng, theo chỉ định của bác sĩ để tránh nguy cơ mắc ung thư
- Sử dụng tia X an toàn.
Chụp X-quang là 1 thủ thuật không xâm lấn, không gây đau đớn cho người bệnh. Tia X an toàn khi sử dụng cẩn thận, không gây ra tác dụng phụ nào. Các kỹ thuật viên và bác sĩ chẩn đoán hình ảnh được đào tạo chuyên sâu để có thể điều khiển lượng tia X tối thiểu giúp đạt được kết quả tối ưu. Lượng bức xạ được sử dụng trong hầu hết các phép chụp là rất nhỏ, tuy nhiên, lợi ích mang lại lớn hơn rất nhiều so với nguy cơ gây hại. Tia X chỉ được tạo ra khi công tắc thiết bị chụp được bật trong giây lát. Giống như ánh sáng thông thường, không còn bức xạ sau khi tắt công tắc và bạn sẽ không bị nhiễm bức xạ sau khi chụp X-quang.
CN CĐHA. Nguyễn Xuân Nhương
 |
BỆNH VIỆN SẢN – NHI TỈNH BẮC NINH |
? Add: Đường Huyền Quang, Phường Võ Cường, TP. Bắc Ninh, Bắc Ninh
? Email: bvsn.syt@bacninh.gov.vn
☎ Hotline: 1900 588 827
? Website: http://benhviensannhibacninh.vn
? Fanpage: https://www.facebook.com/benhviensannhitinhbacninh