Cùng chung tay đẩy lùi căn bệnh HIV/AIDS với thế giới, Việt Nam là một quốc gia tham gia tích cực đã và đang đẩy lùi căn bệnh cũng như phòng bệnh cho các nạn nhân. Hiện nay, Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh đang quản lý 13 trẻ mắc HIV và dự phòng gần 20 trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV. Sàng lọc 100% các sản phụ khi đến khám, điều trị và khi đi sinh tại bệnh viện. Vậy chúng ta hãy tìm hiểu lại về căn bệnh này.
- HIV là gì?
HIV là một hội chứng gây suy giảm miễn dịch ở người do nhiễm phải virus HIV (Human Immunodeficiency Virus). Virus gây nên bệnh HIV thuộc họ Retroviridae, là loại virus có vật chất di truyền là RNA một sợi dương có áo ngoài. Khi xâm nhập vào cơ thể, virus nhân lên và tấn công hệ miễn dịch của người bệnh bao gồm các đại thực bào, các lympho bào T. Kết quả làm suy giảm chức năng miễn dịch, tạo điều kiện cho sự phát triển hoặc xâm nhập của các vi sinh vật gây hại nên HIV còn gọi là bệnh cơ hội.
- Con đường lây truyền
HIV không có ổ chứa dịch trong tự nhiên, người nhiễm HIV là nguồn truyền nhiễm duy nhất cho những người xung quanh. Ba con đường lây nhiễm HIV chủ yếu là:
– Lây qua đường máu:
. Dùng chung bơm kim tiêm hoặc các dụng cụ dùng trong y tế có dính máu của người nhiễm HIV.
- Dùng chung dao cạo, kim xăm trổ, xăm lông mày, kim châm cứu,…
- Có vết thương hở tiếp xúc với máu của người bị nhiễm HIV.
– Lây qua đường tình dục: Quan hệ tình dục không an toàn với những người nhiễm HIV tức là bạn có nguy cơ cao bị lây nhiễm HIV. Nguy cơ cao nhất khi quan hệ qua đường hậu môn, sau đó đến đường âm đạo, quan hệ qua đường miệng.
– Lây từ mẹ sang con: Virus HIV có thể xâm nhập vào cơ thể trẻ sơ sinh qua 3 con đường:
- Lây qua nhau thai trong quá trình mang thai.
- Lây qua nước ối, dịch âm đạo hoặc máu mẹ dính vào niêm mạc hoặc vết thương hởcủa trẻ khi chuyển dạ đẻ.
- Lây qua sữa mẹ.
- Tuy nhiên vẫn có nhiều trường hợp hiếm gặp là mẹ bị nhiễm HIV nhưng em bé sinh ra lại âm tính
- Giai đoạn lâm sàng
Người nhiễm HIV có các triệu chứng tiến triển khác nhau qua các giai đoạn. Có thể tóm lược các triệu chứng nhiễm HIV qua 3 giai đoạn dưới đây:
Giai đoạn nhiễm trùng tiên phát:
- Là giai đoạn virus vừa xâm nhập vào cơ thể người bệnh, giai đoạn này virus phát triển và nhân lên rất nhanh chóng.
- Sau 2 – 4 tuần kể từ khi phơi nhiễm, bệnh nhân có thể sẽ có các triệu chứng: sốt, ho, nổi hạch, phát ban, viêm họng, đau mỏi cơ, có thể đau đầu, buồn nôn, sút cân, sưng gan lách.
- Các triệu chứng kéo dài khoảng 1 tuần đến 1 tháng và xuất hiện không rõ ràng nên bệnh nhân thường nhầm lẫn với cảm cúm thông thường.
Giai đoạn mạn tính:
- Giai đoạn này, một lượng lớn virus sẽ bị tác động bởi hệ miễn dịch nên chuyển sang tình trạng nhiễm trùng mạn tính, hay còn gọi là giai đoạn tiềm ẩn.
- Thời gian của giai đoạn này kéo dài từ vài tuần đến vài năm, có khi lên đến 20 năm. Bệnh nhân có thể lây bệnh cho người khác trong giai đoạn này.
- Trong suốt giai đoạn này, các hạch bạch huyết thường xuyên bị viêm do bắt giữ virus để bảo vệ cơ thể.
Giai đoạn AIDS:
- Virus tấn công và làm suy giảm hệ miễn dịch, vô hiệu hóa miễn dịch trung gian qua tế bào và tạo cơ hội cho nhiễm trùng do các vi sinh vật khác gây ra.
- Đặc trưng cho sự suy giảm miễn dịch là nhiễm nấm Candida species ở miệng, bệnh lao, viêm phổi do nấm, bùng phát virus herpes gây nên bệnh ung thư hạch bạch huyết, zona thần kinh.
- Bệnh nhân bị sút cân không rõ nguyên nhân và dễ mắc phải các nhiễm trùng thông thường. Cuối thời kỳ, bệnh nhân dễ bị tấn công và tử vong do các bệnh nhiễm trùng cơ hội.
- Đối tượng cần xét nghiệm HIV
– Người nghiện chích ma túy, phụ nữ bán dâm, người có quan hệ tình dục đồng giới nam, người chuyển giới
– Người mắc bệnh lao
– Người mắc các nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục
– Phụ nữ mang thai
– Vợ/chồng/con của người nhiễm HIV; anh chị em của trẻ HIV;
– Người phơi nhiễm với HIV, người có quan hệ tình dục không an toàn với người sử dụng ma túy không rõ tình trạng nhiễm HIV,
– Người nhiễm vi rút viêm gan C
– Người bệnh đã được khám lâm sàng và xét nghiệm cận lâm sàng, nhưng không phát hiện được nguyên nhân gây bệnh hoặc có các triệu chứng gợi ý nhiễm HIV.
5.Phương pháp chẩn đoán
- Xét nghiệm acid nucleic: nguyên lý của phương pháp này là khuếch đại gen để tìm ra các acid nucleic của virus. Phương pháp này cho kết quả chính xác ngay cả trong giai đoạn đầu của phơi nhiễm.
- Xét nghiệm kháng nguyên – kháng thể: Xác nhận sự có mặt của cả virus và kháng thể chống virus HIV trong cơ thể người bệnh.
- Xét nghiệm kháng nguyên: Thông thường sử dụng máu tĩnh mạch để tìm kiếm kháng thể HIV thông qua các que thử nhanh.
6.Điều trị HIV
- Hiện tại không có vaccine nào để phòng ngừa lây nhiễm HIV cũng như không có một biệt pháp nào có thể loại bỏ hoàn toàn virus HIV ra khỏi cơ thể
- Tuy nhiên nhờ liệu pháp điều trị kháng virus (ART) sử dụng thuốc ARV có tác dụng làm chậm sự nhân lên của HIV trong cơ thể, làm tăng cường hệ miễn dịch giúp chất lượng cuộc sống của những người bị AIDS đã cải thiện đáng kể
. Bạn hoàn toàn có thể sống và sinh hoạt như một người bình thường. Bạn không nên mặc cảm mà nên sống sao để có ích cho đời và cho xã hội.
Đến đây, HIV là gì, nó nguy hiểm như thế nào thì chắc hẳn bạn đã tìm ra câu trả lời. Ý thức được mức độ nguy hiểm của căn bệnh này, bạn cần chú trọng hơn trong bảo vệ sức khỏe của chính mình và cộng đồng. Nếu nghi ngờ bản thân đang phơi nhiễm với HIV, hãy hành động đúng đắn bằng cách đến xét nghiệm tại các trung tâm sàng lọc HIV/AIDS để sớm có biện pháp xử lý phù hợp. Hãy chung tay vì một cộng đồng khỏe mạnh và nói không với kỳ thị bệnh nhân HIV.
BS: Lê Thị Hoa – Nhiệt đới tiêu hóa nhi
 |
BỆNH VIỆN SẢN – NHI TỈNH BẮC NINH |
Add: Đường Huyền Quang, Phường Võ Cường, TP. Bắc Ninh, Bắc Ninh
Email: bvsn.syt@bacninh.gov.vn
Hotline: 1900 588 827
Website: http://benhviensannhibacninh.vn