Tính từ tháng 5/2022 đến nay khoa Hồi sức tích cực Nhi – Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh tiếp nhận 06 ca tai nạn đuối nước, đa phần là trẻ nam, độ tuổi từ 8 đến 13 tuổi; đa số các bệnh nhân vào viện trong tình trạng rất nặng, phần lớn đều đã bị ngừng tim trước đó. Đặc biệt là công tác sơ cấp cứu ngừng tim tại chỗ đa phần được thực hiện không đúng cách, như: dốc ngược nạn nhân chạy vòng quanh, không tiến hành cấp cứu tại chỗ mà đưa bệnh nhân đến trạm y tế hoặc bệnh viện. Việc này vô tình làm mất đi thời gian vàng để cứu nạn nhân. Thực trạng trên dấy lên nỗi lo về sự an toàn đối với trẻ em, nhất là vào thời điểm các em bắt đầu bước vào kỳ nghỉ hè và mùa mưa bão đang đến.
Đuối nước là một dạng của ngạt do nước bị hít vào phổi hoặc tắc đường thở do co thắt thanh quản khi nạn nhân ở trong nước. Ngạt nước khiến nạn nhân bị ngừng thở, tim đập chậm lại theo phản xạ dẫn tới thiếu oxy máu. Theo y văn, khi thiếu oxy trên 5 phút thì các các tế bào não tổn thương không hồi phục, nếu thiếu oxy não trên 10 phút thì nguy cơ tử vong cao. Vì vậy, việc cấp cứu tại chỗ ngay khi trẻ được vớt lên đặc biệt quan trọng. Nếu không được sơ cứu tại chỗ đúng cách, trẻ có nguy cơ tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề.
Trẻ bị đuối nước sau khi được đưa lên bờ, trẻ có thể trong tình trạng tỉnh hoặc bất tỉnh, cần tiến hành cấp cứu tại chỗ ngay lập tức:
- Đặt trẻ nằm ngửa trên sàn phẳng trong tư thế đầu bằng hoặc thấp.
- Nếu trẻ bất tỉnh, cần tiến hành hồi sức tim phổi ngay lập tức.
- Quan sát lồng ngực của trẻ không còn di động cần thực hiện hô hấp nhân tạo bằng cách hà hơi thổi ngạt liên tục 2 lần.
- Trước đó, cần đảm bảo lấy sạch đờm dãi và các dị vật ở miệng và mũi. Khi thực hiện, người cứu hộ cần hết sức bình tĩnh, không làm tổn thương thêm đường hô hấp của trẻ.
- Ngay sau khi hô hấp nhân tạo cần kiểm tra mạch đập của trẻ tại một trong các vị trí như mạch quay ở cổ tay, mạch cảnh ở cổ và mạch bẹn hoặc sờ vào lồng ngực trái để cảm nhận xem tim còn đập không. Khi không bắt được mạch hoặc thấy tim ngừng đập cần tiến hành ép tim ngoài lồng ngực kèm theo hô hấp nhân tạo.
- Hai bàn tay chồng lên nhau và đặt giữa ngực trẻ, ấn mạnh xuống khoảng 2 – 3 cm với nhịp điệu 2 lần/giây.
- Trong trường hợp trẻ còn tỉnh táo, cần cho trẻ nằm nghiêng đầu sang một bên, trẻ có thể tự thở trở lại.
- Cởi bỏ quần áo bị ướtvà giữ ấm cho trẻ bằng chăn mền hoặc vải, áo quần khô.. Hạ thân nhiệt cũng là một trong những nguyên nhân gây nguy hiểm đến tính mạng, đặc biệt đối với nhóm trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh.
Phương án tốt nhất là gọi điện thoại cho trung tâm vận chuyển cấp cứu 115 để được nhân viên y tế tư vấn sơ cấp cứu đuối nước đúng cách trong thời gian chờ xe cấp cứu và nhân viên y tế tới hiện trường.
??? Khuyến cáo:
– Mùa hè đến trẻ được nghỉ hè ở nhà, các bậc phụ huynh nên có phương án quản lý trẻ, không để các em tự ý đi tắm sông hồ mà ko có sự kiểm soát của người lớn.
– Cha mẹ nên cho trẻ học bơi.
– Những giây phút đầu tiên sau khi trẻ được đưa lên bờ, việc cấp cứu trẻ đúng cách sẽ làm giảm đáng kể tình trạng tử vong và di chứng sau đuối nước, các bậc phụ huynh cần được trang bị kiến thức sơ cứu đúng cách, tránh sốc vác ngược trẻ lên sẽ làm lỡ mất thời gian vàng sơ cứu trẻ.
Lều Thị Thu – Khoa Hồi sức tích cực