Trẻ em là nhóm có nguy cơ cao nhiễm virus dại vì lứa tuổi này thường vuốt ve và chơi đùa với các loại động vật (như chó, mèo…).
Bệnh dại là gì?
Bệnh dại là bệnh do vi rút lây truyền từ động vật sang người, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương nhưng có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Khi đã xuất hiện các triệu chứng lâm sàng, bệnh dại gần như gây tử vong 100%. Trong 99% trường hợp, chó nhà là nguyên nhân truyền virus dại sang người. Virus dại lây lan sang người và động vật qua nước bọt, thường là qua vết cắn, vết trầy xước hoặc tiếp xúc trực tiếp với niêm mạc (ví dụ như mắt, miệng hoặc vết thương hở). Trẻ em từ 5 tuổi đến 14 tuổi là nạn nhân thường xuyên của căn bệnh này.
Khi đã xuất hiện các triệu chứng lâm sàng, bệnh dại gần như gây tử vong 100%
Thời gian ủ bệnh dại ở người thông thường là từ 1-3 tháng sau phơi nhiễm. Các biểu hiện lâm sàng của bệnh dại trên người là sợ nước, sợ gió, co giật, liệt và dẫn đến tử vong. Khi đã lên cơn dại, tỷ lệ tử vong gần như 100% (đối với cả người và động vật).
Dự phòng bệnh dại như thế nào?
Bệnh dại có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh dại hiệu quả nhất hiện nay.
Tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh dại hiệu quả nhất hiện nay
Dự phòng bệnh dại trước khi phơi nhiễm (tiếp xúc)
- Đối tượng khuyên dùng: Tiêm vắc xin dự phòng trước khi tiếp xúc cho những người có nguy cơ, bao gồm các bác sĩ thú y, người vận chuyển thú vật, người thám hiểm hang động, công nhân xử lý vi rút và những người đi du lịch đến các vùng lưu hành dịch,…
- Lịch tiêm:
- Tiêm bắp liều 0,5 ml: vào các ngày 0, 7, 28 (hoặc 21)
- Trong da liều 0,1ml: vào ngày 0, 7, 21 (hoặc 28) (Ngày 0 là ngày tiêm mũi đầu tiên)
- Hiệu quả: lâu dài, tuy nhiên với các đối tượng tiếp xúc thường xuyên với vi rút thì sau 6 tháng nên kiểm tra kháng thể, nếu kháng thể < 0,5 IU/ml thì phải tiêm nhắc lại 1 mũi.
Dự phòng bệnh dại sau phơi nhiễm
Phơi nhiễm với bệnh dại là trường hợp người bị chó, mèo, động vật nghi dại cắn, liếm hoặc bị nước bọt của động vật nghi dại dính vào niêm mạc (như mắt, miệng, niêm mạc bộ phận sinh dục) hoặc các phơi nhiễm với bệnh phẩm/vi rút dại tại phòng thí nghiệm.
Phác đồ tiêm bắp cho những người chưa tiêm phòng dại
- Chỉ định: tất cả mọi người (không có chống chỉ định). Người lớn và trẻ em tiêm liều lượng như nhau.
- Kỹ thuật tiêm: tiêm bắp, người lớn tiêm ở vùng cơ delta cánh tay. Trẻ nhỏ tiêm ở mặt trước ngoài đùi.
- Liều lượng: 0,5 ml/liều.
- Phác đồ tiêm 5 liều: vào ngày 0 (ngày tiêm mũi đầu tiên), 3, 7, 14 và 28 (tính từ mũi tiêm thứ nhất).
Kiểm soát bệnh dại ở động vật (đặc biệt ở chó)
- Tiêm vắc xin cho thú nuôi, đặc biệt cho chó, kể cả chó con.
- Phòng ngừa vết cắn cho cả trẻ em và người lớn: không tạo ra hoàn cảnh cho chó cắn; đeo rọ mõm cho chó khi ra đường; xích hoặc nhốt chó khi có người lạ đến gia đình…
Cần làm gì khi bị chó hoặc động vật cắn, cào, liếm vào vết xước,…
- Rửa vết thương dưới vòi nước chảy, càng sớm càng tốt trong 15 phút.
- Rửa vết thương bằng xà phòng và nước hoặc bằng các chất có tác dụng diệt khuẩn như cồn iode; cồn 70 độ hoặc rượu mạnh; xà phòng, dầu gội, dầu tắm…
- Khẩn trương đến các cơ sở y tế gần nhất để được đánh giá vết thương, tư vấn tiêm chủng vắc xin và huyết thanh theo từng trường hợp cụ thể căn cứ theo tình trạng động vật cắn, hoàn cảnh bị cắn hoặc tiếp xúc với nguồn bệnh; tình trạng và số lượng vết cắn, vị trí bị cắn; tình hình bệnh dại trong vùng.
- Tuyệt đối không dùng thuốc nam, không tự chữa, không nhờ thầy lang chữa bệnh dại.
Bệnh dại có thể phòng ngừa được bằng vắc xin. Vắc xin phòng dại không gây hại cho người tiêm. Vắc xin phòng dại được sản xuất từ vi rút dại đã bất hoạt do đó không có khả năng gây bệnh, không ảnh hưởng đến trí nhớ và các vấn đề thần kinh khác. Mọi người đừng lo ngại, hay do dự tiêm vắc xin phòng dại khi bị chó hoặc động vật cắn. Hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, xử trí kịp thời.
Bác sĩ CKII. Vũ Thị Thanh Hiếu – phòng KHTH
BỆNH VIỆN SẢN-NHI TỈNH BẮC NINH
? Add: Đường Huyền Quang, Phường Võ Cường, TP. Bắc Ninh, Bắc Ninh
? Email: bvsn.syt@bacninh.gov.vn
☎ Hotline: 1900 588 827
? Website: http://benhviensannhibacninh.vn
? Fanpage: https://www.facebook.com/benhviensannhitinhbacninh