I. Thuốc uống dạng lỏng là gì?
- Định nghĩa
Thuốc uống dạng lỏng bao gồm các chế phẩm như dung dịch, hỗn dịch, siro và elixir. Các thuốc này đa số được sử dụng cho trẻ em, tuy nhiên vẫn có thể được sử dụng cho người lớn gặp các khó khăn trong việc nuốt nguyên viên nén hoặc viên nang. Cũng có một số thuốc chỉ có dạng thuốc lỏng mà không có dạng viên.
- Các dụng cụ chia liều thuốc uống dạng lỏng:
- Có 3 loại dụng cụ chia liều thuốc, bao gồm: Xy-lanh, cốc chia vạch và thìa chia vạch. Dùng dụng cụ đong riêng cho mỗi loại thuốc của trẻ.
- Đơn vị đo lường liều thuốc uống dạng lỏng:
Thuốc dạng lỏng thường được đo bằng đơn vị mili lít (mL), muỗng cà phê (teaspoon hoặc tsp), hoặc muỗng canh (tablespoon hoặc tbsp).
Đọc các chữ viết tắt được sử dụng trong các hướng dẫn đơn vị đo liều lượng một cách cẩn thận. Lưu ý các chữ viết tắt cho muỗng cà phê và muỗng canh gần tương tự nhau nên dễ gây nhầm lẫn
| Đơn vị đo lường thuốc uống dạng lỏng | Tên viết tắt thông thường |
| muỗng cà phê | tsp |
| muỗng canh | Tbsp hoặc TBSP |
| mL | mL, mLs |
Hướng dẫn cách đổi đơn vị đo từ muỗng cà phê (tsp) hoặc muỗng canh (Tbsp) sang đơn vị mLs.
| Đo lường thuốc uống dạng lỏng |
| 1/2 muỗng cà phê = 2,5 ml |
| 1 muỗng cà phê = 5ml |
| 1/2 muỗng canh = 7,5 ml |
| 1 muỗng canh = 15ml |
Tránh nhầm lẫn các chỉ dẫn về đo liều lượng bằng muỗng cà phê và muỗng canh. Một muỗng canh chứa gấp 3 lần lượng thuốc so với một muỗng cà phê và nếu nhầm lẫn có thể dẫn đến quá liều.
II. Hướng dẫn sử dụng thuốc uống dạng lỏng
- Hướng dẫn sử dụng cốc chia vạch
| Bước 1 | Rửa sạch tay bằng xà phòng trước khi sử dụng |  |
| Bước 2 | Lắc đều lọ thuốc |  |
| Bước 3 | Đặt cốc chia vạch xuống một bề mặt phẳng (mặt bàn, tủ,…), đặt mắt nhìn thẳng vạch chia (không giữ trên tay) |  |
| Bước 4 | Rót thuốc vào cốc đến đúng vạch chính xác chỉ giá trị cần lấy. Nên dùng bút đánh dấu lại vạch đó để tiện sử dụng sau này |  |
| Bước 5 | Cho trẻ uống thuốc, đảm bảo trẻ uống hết chỗ thuốc trong cốc
Lưu ý tuỳ lượng thuốc mà trẻ có thể uống hết trong 1 ngụm hoặc nhiều ngụm. Nếu thuốc đậm đặc hoặc dính cốc nhiều, có thể tráng lại cốc bằng lượng nhỏ nước và xoay cốc, cho trẻ uống để đảm bảo đủ liều dùng |
|
| Bước 6 | Rửa tay bằng xà phòng và đóng chặt nắp lọ thuốc sau khi sử dụng |  |
- Hướng dẫn sử dụng thìa chia vạch
| Bước 1 | Rửa sạch tay bằng xà phòng trước khi sử dụng |  |
| Bước 2 | Lắc đều lọ thuốc |  |
| Bước 3 | Cầm thìa chia vạch theo hướng thẳng đứng lên trên (không nghiêng), đặt mắt ngang vạch chia |  |
| Bước 4 | Rót thuốc vào thìa đến đúng vạch chỉ giá trị cần lấy. Nên dùng bút đánh dấu lại vạch đó để tiện sử dụng sau này. |  |
| Bước 5 | Cho trẻ uống thuốc, đảm bảo trẻ uống hết chỗ thuốc trong thìa.
Lưu ý tuỳ lượng thuốc mà trẻ có thể uống hết trong 1 ngụm hoặc nhiều ngụm. Nếu thuốc đậm đặc hoặc dính thìa nhiều, có thể tráng lại thìa bằng lượng nhỏ nước và xoay cốc, cho trẻ uống để đảm bảo đủ liều dùng |
 |
| Bước 6 | Rửa tay bằng xà phòng và đóng chặt nắp lọ thuốc sau khi sử dụng |  |
- Hướng dẫn sử dụng xy-lanh
| Bước 1 | Rửa sạch tay bằng xà phòng trước khi sử dụng |  |
| Bước 2 | Lắc đều lọ thuốc |  |
| Bước 3 | Cẩn thận hút thuốc vào bơm đến vạch chỉ giá trị cần lấy. Nên dùng bút đánh dấu lại vạch đó để tiện sử dụng sau này.
Lưu ý không hút thuốc đầy đến tận đầu của bơm. |
 |
| Bước 4 | Dùng tay gõ vài lần vào thân bơm để đuổi bọt khí, đảm bảo đúng liều sử dụng. |  |
| Bước 5 | Đưa bơm vào miệng trẻ, phần đầu bơm hướng vào phía má trong. |  |
| Bước 6 | Từ từ đẩy một lượng nhỏ thuốc vào khu vực giữa lưỡi và má, đủ thời gian cho trẻ nuốt thuốc. Đẩy nhanh quá có thể làm trẻ nôn trớ.
Lưu ý không bơm thuốc trực tiếp vào họng của trẻ. |
|
| Bước 7 | Rửa tay bằng xà phòng và đóng chặt nắp lọ thuốc sau khi sử dụng |  |
III. Một số lưu ý khi sử dụng thuốc uống dạng lỏng
- Chỉ sử dụng các dụng cụ chính xác như xy-lanh, cốc chia vạch, thìa chia vạch chuyên dụng để chia liều thuốc uống cho trẻ. Trên các dụng cụ này sẽ có các vạch tương ứng với số mililit hoặc miligam thuốc tương ứng với liều thuốc cho trẻ.
- Ưu tiên dùng những dụng cụ đi kèm với chế phẩm và không nên sử dụng những dụng cụ đong của các chế phẩm khác. Trong trường hợp không có dụng cụ, người nhà nên hỏi ý kiến nhân viên y tế để được tư vấn loại dụng cụ đong phù hợp nhất.
- Không được cho trẻ uống thuốc trực tiếp từ chai.
- Không sử dụng các vật dụng tại nhà để đong thuốc cho trẻ. Các vật dụng này thường không đồng đều về kích thước và có thể làm sai lệch không đủ liều hoặc quá liều dùng được kê cho trẻ.
- Loại bỏ phần thuốc lấy dư, không đổ lại lọ thuốc ban đầu vì có thể làm nhiễm bẩn thuốc trong lọ.
- Luôn rửa sạch dụng cụ lấy thuốc sau khi sử dụng. Đảm bảo để khô trước khi sử dụng ở lần sau tránh nhiễm bẩn và sai sót
- Tài liệu tham khảo
- Nguyễn Thị Mỹ, tổ dls & thông tin thuốc, Khoa Dược.
——————————————————————————————–
 |
BỆNH VIỆN SẢN – NHI BẮC NINH |
Add: Đường Huyền Quang, Phường Võ Cường, TP. Bắc Ninh, Bắc Ninh
Email: bvsn.syt@bacninh.gov.vn
Hotline: 1900 588 827
Website: http://benhviensannhibacninh.vn