Thành công của ca phẫu thuật chính là làm tốt công việc chuẩn bị trước phẫu thuật. Có rất nhiều khâu phải chuẩn bị, trong phạm vi bài viết chỉ đề cập“Nhịn ăn uống trước phẫu thuật và những giải pháp hỗ trợ”. Mục đích đặt ra là đảm bảo an toàn cho Người bệnh, trước đây mọi người thường phải nhịn ăn, uống trước khi phẫu thuật nhằm giảm nguy cơ hít, sặc phải thức ăn, dịch… khi gây mê. Với những ca Phẫu thuật cấp cứu (Tối khẩn cấp, khẩn cấp) Không được đặt ra. Các ca phẫu thuật có trì hoãn, phẫu thuật có xếp lịch kế hoạch vấn đề nhịn ăn uống là quan trọng, cần thiết để giảm bớt được nguy cơ cho Người bệnh.
Với nghiên cứu mới cho thấy uống nước chứa carbohydrate (dung dịch có đường) trước phẫu thuật có nhiều lợi ích, như giảm căng thẳng và cải thiện khả năng phục hồi sau phẫu thuật. Ngày 23/01/2024, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định 181/QĐ-BYT, hướng dẫn cụ thể về việc nhịn ăn và cung cấp carbohydrate trước phẫu thuật để chúng ta thực hiện hiệu quả hơn.
- Lý do nhịn ăn và uống trước phẫu thuật
Nhịn ăn và nhịn uống trước phẫu thuật rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho quá trình gây mê và giúp ca mổ diễn ra thuận lợi. Khi dạ dày trống, nguy cơ hít, sặc phải thức ăn hoặc dịch dạ dày vào phổi trong quá trình gây mê sẽ giảm, tránh được các tai biến nguy hiểm.
Đường tiêu hóa sạch không còn thức ăn, bã thức ăn giúp nhanh phục hồi.
Ảnh hưởng phẫu trường do dạ dày đầy trong phẫu thuật ổ bụng.
Giảm đầy bụng, trướng hơi, nôn buồn nôn sau mổ
- Thời gian nhịn ăn uống tối thiểu trước phẫu thuật
– Dịch uống trong suốt (nước, trà, cà phê, nước trái cây): nhịn ít nhất 2 giờ
– Sữa mẹ: nhịn ít nhất 4 giờ.
– Sữa công thức, sữa đặc: nhịn ít nhất 6 giờ.
– Thức ăn đặc, lỏng, cháo súp: nhịn ít nhất 8 giờ.
Ảnh: minh họa thời gian nhịn ăn trước phẫu thuật.
- Những giải pháp hỗ trợ
– Bù dịch qua đường tiêm truyền Tĩnh mạch cần can thiệp, chỉ định của Bác sỹ…
– Bù dịch qua nước uống chứa carbohydrate (như nước đường) trước phẫu thuật mang lại nhiều lợi ích so với nhịn ăn truyền thống. Cụ thể, nó cải thiện sức khỏe tổng quát bằng cách cung cấp năng lượng nhanh cho cơ thể, duy trì các chức năng sinh lý quan trọng. Đồng thời giúp giảm căng thẳng, giúp bệnh nhân cảm thấy thoải mái hơn và giảm lo lắng trước phẫu thuật. Nó cũng giúp cho quá trình hồi phục cơ thể nhanh hơn, rút ngắn thời gian nằm viện và có thể xuất viện sớm hơn. Hơn nữa, việc này còn giúp giảm buồn nôn và khó chịu thường gặp sau khi phẫu thuật. Những lợi ích này làm cho việc uống đồ uống chứa carbohydrate trước phẫu thuật trở thành một lựa chọn tối ưu hơn so với việc nhịn ăn hoàn toàn.
- Các trường hợp phẫu thuật kế hoạch muộn trong ngày
Nếu ca mổ diễn ra muộn trong ngày theo thứ tự, bạn nên uống thêm dung dịch chứa carbohydrate (như nước ép quả hoặc nước đường) trước 2-3 giờ phẫu thuật. Đối với trẻ em do chưa hiểu và ý thức được hết mọi việc, nên cha mẹ cần phối hợp chặt chẽ với nhân viên y tế để kiểm soát ăn uống trước mổ cho trẻ. Thời gian nhịn ăn uống là bao nhiêu thì phù hợp với trẻ em ? Với các bé còn ăn sữa, khuyến cáo lần bú sữa mẹ cuối cùng trước mổ phải cách tối thiểu 4 giờ, sữa công thức là 6 giờ. Các thức ăn đặc, rắn (cơm, cháo, bún) là 8 giờ. Với nước (nước lọc, nước đường, nước hoa quả không bã, ví dụ nước cam không có lẫn tép cam) là 2 giờ. Tuy nhiên, lượng nước được phép uống cũng chỉ được giới hạn không quá 10ml/Kg thể trọng của trẻ, tổng tối đa không nhiều hơn 200ml. Điều này giúp trẻ có thêm năng lượng, giảm cảm giác đói và khát, đồng thời tăng sự thoải mái. Khuyến nghị này đã được đưa vào chương trình hồi phục sớm sau phẫu thuật.
- Hướng dẫn cho bệnh nhân nhập viện trước phẫu thuật một ngày
- Đêm trước phẫu thuật:Người bệnh có thể ăn uống bình thường.
- Thời gian nhịn ăn bắt đầu từ 12 giờ đêm đến sáng hôm sau.
- Tùy vào giờ phẫu thuật: bạn có thể uống thêm dung dịch carbohydrate (nước đường) hoặc nước lọc trước khi vào phòng mổ 2-3 giờ
Nhịn ăn, uống trước phẫu thuật giúp ngăn ngừa việc hít, sặc phải thức ăn hoặc dịch dạ dày vào đường thở, giảm nguy cơ biến chứng nguy hiểm khi gây mê. Nghiên cứu mới đã chỉ ra rằng uống nước chứa carbohydrate trước phẫu thuật mang lại nhiều lợi ích như giảm căng thẳng, khó chịu cải thiện khả năng phục hồi và rút ngắn thời gian nằm viện. Hy vọng những hướng dẫn này sẽ giúp bệnh nhân được chuẩn bị tốt hơn cho quá trình phẫu thuật và hồi phục sức khỏe .
Tài liệu tham khảo:
- Bộ y tế (2024): Quyết định 181/QĐ-BYT 2024 về việc ban hành tài liệu chuyên môn “Hướng dẫn nhịn ăn uống và cung cấp carbohydrate trước phẫu thuật chương trình”.
Mạnh Dũng- Khoa Gây mê hồi sức