Phẫu thuật điều trị hẹp khúc nối bể thận – niệu quản tại khoa Ngoại nhi – Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh
Với hệ thống trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ y, bác sĩ có trình độ chuyên môn, tay nghề cao, phẫu thuật điều trị hẹp khúc nối bể thận – niệu quản là một trong những kĩ thuật được thực hiện thường quy tại khoa Ngoại nhi – Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh hiện nay.
Hẹp khúc nối bể thận – niệu quản là một bất thường ở phần nối giữa bể thận và niệu quản, gây cản trở dòng nước tiểu từ thận xuống niệu quản. Nước tiểu giữa bể thận với niệu quản bị tắc nghẽn làm bể thận bị ứ nước, giãn to. Nếu không được điều trị, thận có thể bị hủy hoại hoàn toàn.
Hẹp khúc nối bể thận – niệu quản có thể xuất hiện ở một bên hoặc hai bên, nhưng tỉ lệ hẹp bên trái cao hơn bên phải gấp hai lần. Đây là nguyên nhân gây tắc nghẽn phổ biến nhất ở trẻ em. Bệnh thường gặp ở trẻ em khoảng 5 tuổi, ở người lớn bệnh thường được chẩn đoán ở tuổi 30-40 với tỉ lệ gặp ở nam cao gấp đôi nữ giới. Bệnh có khuynh hướng gia đình, nếu trong gia đình có người thân bị hẹp khúc nối bể thận niệu quản thì sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Có nhiều nguyên nhân gây ra hẹp khúc nối bể thận – niệu quản như:
– Nguyên nhân nội tại: điển hình, vị trí tắc nghẽn xảy ra tại một đoạn teo hẹp ở khúc nối bể thận niệu-quản
– Nếp gấp niệu quản: do đoạn niệu quản gần bể thận bị gập, xoắn
– Niệu quản cắm cao
– Nguyên nhân ngoại lại: mạch máu bất thường ở cực dưới
– Thận móng ngựa, niệu quản sau tĩnh mạch chủ, polyp niệu quản
Vừa qua, khoa Ngoại nhi tiếp nhận một trẻ nam 6 tuổi tiền sử đã được phát hiện giãn đài bể thận trái từ nhỏ, chưa can thiệp gì. Thời gian gần đây trẻ ở nhà xuất hiện đau bụng từng cơn kèm theo đau vùng lưng trái, đi khám tại tuyến huyện phát hiện giãn đài bể thận trái độ IV, nhập khoa trong tình trạng đau thắt lưng từng cơn. Trẻ được chẩn đoán trước phẫu thuật: Thận ứ nước do hẹp khúc nối bể thận -niệu quản, có chỉ định phẫu thuật tạo hình phần nối bể thận niệu quản. Trong quá trình phẫu thuật phát hiện thấy bể thận trái giãn to, niệu quản trái không giãn, cực dưới thận trái có mạch máu bất thường vắt ngang phía trước phần nối bể thận – niệu quản. Đây là một trường hợp khá hiếm gặp khi theo nghiên cứu chỉ <5% xảy ra ở trẻ nhỏ.
Do đó, bệnh nhi được chẩn đoán xác định: Thận ứ nước do mạch máu bất thường cực dưới thận trái.
Ảnh mạch máu bất thường cực dưới thận trái được phát hiện trong quá trình phẫu thuật
Sau mổ, tình trạng sức khỏe của bệnh nhi tốt, được xuất viện sau 10 ngày điều trị, lúc xuất viện tình trạng giãn ứ nước thận trái của trẻ cải thiện nhiều (ảnh siêu âm trước và sau phẫu thuật). Trẻ được hẹn tái khám rút sonde JJ sau 1 tháng.
Mức độ thận ứ nước thận trái trước và sau phẫu thuật
Hẹp khúc nối bể thận – niệu quản ở trẻ em cần phải được phát hiện sớm và có hướng điều trị sau sinh phù hợp. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, khúc nối hẹp nhiều sẽ làm giảm lưu lượng nước tiểu từ bể thận xuống bàng quang, nước tiểu bị ứ đọng ở thận sẽ gây giãn bể thận, giãn các đài thận, gây nên tình trạng thận ứ nước. Thận ứ nước nhiều và kéo dài sẽ gây suy giảm chức năng hoạt động của thận dẫn đến suy thận.
BS. Đặng Thế Quỳnh – Khoa Ngoại nhi