Thoát vị hoành bẩm sinh – Congenital Diaphragmatic Hernia (CDH) là một dị tật phức tạp và nguy hiểm ở trẻ sơ sinh, xảy ra khi cơ hoành không phát triển hoàn chỉnh, khiến các tạng trong ổ bụng di chuyển lên lồng ngực, chèn ép phổi và đe dọa tính mạng trẻ. Trước thử thách này, phẫu thuật kịp thời và chuyên sâu chính là chìa khóa mang lại cơ hội sống và phát triển khỏe mạnh cho các em. Khoa Ngoại Nhi – Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh tự hào là địa chỉ y tế uy tín, nơi ứng dụng những kỹ thuật phẫu thuật tiên tiến và quy trình chăm sóc toàn diện, thắp lên niềm hy vọng cho nhiều gia đình.
1. Hiểu về Thoát vị Hoành Bẩm sinh (CDH)
Định nghĩa và Tần suất
Thoát vị hoành (TVH) là một tình trạng bệnh lý trong đó các cơ quan trong ổ bụng di chuyển lên khoang lồng ngực thông qua một lỗ khuyết bất thường tại cơ hoành. Thoát vị hoành bẩm sinh (Congenital Diaphragmatic Hernia – CDH) xảy ra khi cơ hoành của thai nhi – một cơ lớn ngăn cách giữa khoang ngực và khoang bụng – không hình thành hoặc không đóng lại một cách hoàn chỉnh trong giai đoạn phát triển sớm của thai kỳ. Sự hiện diện bất thường của các tạng ổ bụng trong lồng ngực gây ra hậu quả nghiêm trọng nhất là chèn ép sự phát triển của phổi (thiểu sản phổi) và dẫn đến suy hô hấp nặng ngay sau sinh.
Thống Kê:
Tỷ lệ mắc CDH được báo cáo dao động từ khoảng 1 trên 2.500 đến 1 trên 3.500 trẻ sinh sống.
- Thoát vị hoành trái (Bochdalek) chiếm đa số, khoảng 80-90%.
- Tỷ lệ tử vong chung có thể dao động 30–50% nếu không được can thiệp và điều trị tại các trung tâm chuyên sâu, tùy mức độ tổn thương phổi, tim và các dị tật kèm theo.
Sơ lược về sự hình thành cơ hoành và khiếm khuyết
Cơ hoành đóng vai trò thiết yếu trong chức năng hô hấp. Ở thai nhi mắc CDH, quá trình hình thành cơ hoành (hoàn chỉnh vào khoảng tuần thứ 10 thai kỳ) bị gián đoạn, tạo lỗ hổng cho các tạng ổ bụng (dạ dày, ruột, lách, gan) di chuyển lên lồng ngực, gây thiểu sản phổi.
2. Nguyên nhân và Các Yếu tố Nguy cơ của CDH
Nguyên nhân gây CDH:
Nguyên nhân chính xác của CDH trong phần lớn các trường hợp vẫn chưa được xác định rõ ràng.
- Bất thường phát triển phôi thai: Không đóng kín hoàn toàn lỗ cơ hoành trong tuần 8–10 của thai kỳ.
- Yếu tố di truyền: Một số trường hợp liên quan đột biến gen hoặc hội chứng di truyền.
- Chưa rõ: Phần lớn CDH xảy ra ngẫu nhiên.
3. Dấu Hiệu Nhận Biết và Biến Chứng Nguy Hiểm của CDH
Dấu Hiệu Nhận Biết CDH ở trẻ sơ sinh:
- Suy hô hấp nặng ngay khi sinh: Khó thở, tím tái, thở nhanh.
- Lồng ngực lõm: Một bên ngực phồng, bên kia xẹp.
- Rì rào phế nang giảm hoặc mất ở bên tổn thương.
- Có thể nghe thấy âm thanh ruột trong lồng ngực.
- X-quang ngực: Thấy hình bóng ruột hoặc dạ dày trong khoang lồng ngực
Biến Chứng Nguy Hiểm nếu không được can thiệp phẫu thuật kịp thời:
- Suy hô hấp nặng, suy tim phải.
- Tăng áp động mạch phổi.
- Nhiễm trùng hô hấp, suy đa tạng, có thể dẫn đến tử vong.
4. Chẩn Đoán CDH tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh
Tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh, việc chẩn đoán CDH được tiến hành nhanh chóng và chính xác nhờ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm và hệ thống trang thiết bị hiện đại:
- Siêu âm thai kỳ: Giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của CDH từ trong bụng mẹ, cho phép gia đình và bác sĩ chủ động lên kế hoạch điều trị.
- X-quang ngực bụng sau sinh: Xác định rõ vị trí thoát vị và mức độ di lệch tạng.
- Siêu âm tim: Đánh giá tình trạng tim mạch và áp lực động mạch phổi, yếu tố quan trọng trong tiên lượng và quyết định phẫu thuật.
5. Phẫu Thuật Thoát Vị Hoành Tại Khoa Ngoại Nhi, Bệnh Viện Sản Nhi Bắc Ninh: Chìa Khóa Hồi Sinh
Tại Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh, chúng tôi hiểu rằng phẫu thuật là can thiệp then chốt và mang tính quyết định đối với sự sống còn cũng như tương lai của trẻ mắc CDH. Khoa Ngoại Nhi tự hào là đơn vị đi đầu trong điều trị phẫu thuật dị tật phức tạp này, với một quy trình toàn diện, chuyên nghiệp và tận tâm:
- Chuẩn bị trước phẫu thuật tối ưu – Nền tảng cho ca mổ thành công:
Trước khi bước vào ca mổ, mỗi em bé đều được đội ngũ bác sĩ nhi, bác sĩ khoa sơ sinh và gây mê hồi sức giàu kinh nghiệm của chúng tôi chăm sóc đặc biệt. Với sự hỗ trợ của các trang thiết bị hiện đại như máy thở cao tần, chúng tôi tiến hành hồi sức hô hấp (đặt nội khí quản, thở máy với áp lực phù hợp, đặt sonde dạ dày giảm áp), ổn định tuần hoàn (truyền dịch, thuốc vận mạch nếu cần), đảm bảo trẻ có thể trạng tốt nhất cho cuộc phẫu thuật. - Phẫu thuật sửa chữa cơ hoành – Kỹ thuật chuyên sâu và chính xác từ đội ngũ chuyên gia:
Ca phẫu thuật sửa chữa cơ hoành được xem là trọng tâm và là thế mạnh vượt trội tại Khoa Ngoại Nhi, Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh. Được thực hiện bởi các phẫu thuật viên nhi tay nghề cao, giàu kinh nghiệm trong các phòng mổ vô trùng hiện đại đạt chuẩn, ca mổ thường được tiến hành khi trẻ đã ổn định về huyết động và hô hấp (thường trong vòng 3–7 ngày sau sinh).
Mục tiêu của phẫu thuật là đưa các tạng thoát vị trở về đúng vị trí trong ổ bụng và phục hồi sự toàn vẹn của cơ hoành. Tùy thuộc vào kích thước và đặc điểm của lỗ thoát vị, các bác sĩ có thể khâu đóng trực tiếp hoặc sử dụng các miếng vá (patch) sinh học hoặc nhân tạo tiên tiến để tái tạo cơ hoành. Kỹ thuật này giúp phục hồi thành hoành vững chắc, giảm áp lực lên phổi và tạo điều kiện tối ưu cho phổi của trẻ tiếp tục phát triển. - Chăm sóc hậu phẫu chuyên sâu – Nền tảng cho sự phục hồi toàn diện:
Sau phẫu thuật, trẻ tiếp tục được theo dõi sát sao và chăm sóc đặc biệt tại đơn vị hồi sức sơ sinh. Các bác sĩ của chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ hô hấp bằng máy thở, điều trị các vấn đề như tăng áp động mạch phổi (nếu có), đảm bảo dinh dưỡng tối ưu ban đầu qua đường tĩnh mạch rồi chuyển dần sang ăn qua sonde hoặc bú mẹ. Bệnh viện cũng sẵn sàng các phương tiện hỗ trợ cao cấp như ECMO (tim phổi nhân tạo) trong những trường hợp diễn biến nặng, cần can thiệp chuyên sâu.
6. Chăm Sóc Tại Nhà (Sau Xuất Viện) và Lưu Ý Cho Phụ Huynh
Sau khi trẻ được phẫu thuật thành công và xuất viện, việc chăm sóc tại nhà vẫn rất quan trọng:
- Theo dõi sát hô hấp, cho bú chậm, chia nhiều cữ.
- Vật lý trị liệu hô hấp theo hướng dẫn để kích thích tăng trưởng phổi.
- Tái khám định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ Khoa Ngoại Nhi để đánh giá siêu âm tim, chức năng phổi, và sự phát triển toàn diện của trẻ.
Lưu Ý Đặc Biệt Cho Phụ Huynh:
- Đưa trẻ nhập viện ngay nếu có dấu hiệu bất thường như tái khò khè, khó thở, bú kém.
- Tuyệt đối tuân thủ lịch khám chuyên khoa Ngoại Nhi.
- Giữ ấm, tránh hạ thân nhiệt, đảm bảo trẻ được nghỉ ngơi đầy đủ và tiêm phòng theo lịch.
7. Khoa Ngoại Nhi, Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh – Nơi Gửi Trọn Niềm Tin
Với đội ngũ y bác sĩ chuyên môn cao, tận tâm, được đào tạo bài bản về phẫu thuật nhi và hồi sức sơ sinh, cùng hệ thống trang thiết bị y tế tiên tiến bao gồm máy thở cao tần, máy siêu âm đầu dò chuyên dụng, phòng mổ vô trùng hiện đại và khả năng triển khai ECMO khi cần, Khoa Ngoại Nhi – Bệnh viện Sản Nhi Bắc Ninh tự tin là địa chỉ tin cậy, mang đến cơ hội được phẫu thuật và điều trị thành công cho trẻ không may mắc thoát vị hoành bẩm sinh.
Chúng tôi không chỉ tập trung vào sự thành công của ca phẫu thuật mà còn chú trọng đến quá trình hồi phục và phát triển lâu dài của trẻ. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa, quy trình điều trị chuẩn mực và sự chăm sóc tận tình là cam kết của chúng tôi nhằm đồng hành cùng gia đình trên hành trình giành lại sự sống và một tương lai khỏe mạnh, tươi sáng cho các bé.
Bác sĩ: Nguyễn Duy Trường – Khoa Ngoại nhi
 |
BỆNH VIỆN SẢN – NHI tỈNH BẮC NINH |
Add: Đường Huyền Quang, Phường Võ Cường, TP. Bắc Ninh, Bắc Ninh
Email: bvsn.syt@bacninh.gov.vn
Hotline: 1900 588 827
Website: http://benhviensannhibacninh.vn